Kazby i ksary Maroka. Filmowy ksar Ajt Bin Haddu.

Podróżując po Maroku nie wyobrażałam sobie, abym mogła nie zobaczyć słynnych dla Afryki Północnej budowli, czyli kazb i ksarów. Pewnie już teraz zastanawiacie się co to kazba, a co to ksar? Już spieszę z odpowiedzią.

Kazba – to inaczej forteca pełniąca w dawnych czasach funkcję obronną. Budowla ta góruje nad miastem i posiada obronną wieżę. W murach obronnych znajdował się kiedyś pałac, magazyny oraz koszary i dzielnica mieszkalna. Wąskie uliczki łączyły domostwa. Jest to architektura bardzo charakterystyczna dla krajów Maghrebu, w tym i dla Maroka. Kazby dawniej były budowane i zamieszkiwane przez zamożne rodziny, a swoją nazwę „kazba” zawdzięczają rodom arabskim, które w latach 661-750 przybyli na tereny Afryki Północnej. Kazby były budowane głównie z cegły, gliny, słomy i kamieni. Ich konstrukcja nie jest zatem zbyt wytrzymała. Z tego powodu też wiele kazb nie przetrwało do dnia dzisiejszego, a te które istnieją są remontowane i dba się o nie ze względu na walory turystyczne i dobro narodowe.

Ksar – powstawały na terenach Afryki Północnej wcześniej niż kasby, a więc to budowle bardzo wysłużone. Ksary to niewielkie siedziby plemienne, osady ukryte często w gajach palmowych, oazach, najczęściej zamieszkiwane przez Berberów. Pełniły funkcję typowo mieszkalną. W dawnych czasach dawały schronienie karawanom. W ksarach toczyło się normalne życie: kwitł handel, były zwierzęta, meczet i domy, w których zamieszkiwali ludzie. Ksary były wspólną komuną, czyli skupiskiem ludzi wzajemnie sobie pomagających. Tak po prostu łatwiej się żyło. Ksary miały szansę na dłuższe przetrwanie aniżeli kasby. Niektóre ksary w Maroku wpisane są na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO , jak na przykład słynny ksar Ajt Bin Haddu. Wiele ksarów Maroka liczy sobie nawet 1000 lat.

PRZEŁĘCZ TIZI N – TISZKA

Opuszczając Marrakesz skierowaliśmy się w stronę gór Atlas (trasa nr N9) podążając do miasta Warzazat. Na tej trasie było nam dane zobaczyć wspaniałą marokańską architekturę. Było to coś niesamowitego! Pierwszy raz widziałam taki styl budowania domów i taki sposób życia ludzi. Poukrywane w górach Atlas ksary i toczące się w nich życie!

Trasa z Marrakeszu do Warzazat jest bardzo malownicza. Nie bez powodu nazywana niebiańską. Jadąc tą trasą pokonuje się przełęcz Tizi n – Tiszka – 2092 m n.p.m, która wiedzie przez Atlas Wysoki. Trasa nie należy do łatwych. Droga jest wąska i kręta, znajduje się tam również wiele punktów kontrolnych, na wielu odcinkach jest remontowana. Przy niesprzyjających warunkach pogodowych przełęcz jest zamykana. To właśnie na tej trasie przebiliśmy oponę, natomiast udało nam się pomyślnie wyjść z opresji. Przejazd przez przełęcz jest niesamowitym przeżyciem.

Fotografując mijane miejscowości prezentujące typowo marokański styl architektoniczny słyszałam w oddali śmiech dzieci i widziałam ich zabawy, wypasano owce i kozy, dorośli ciężko pracowali. Trwał dzień jak co dzień, a dla mnie było to niesamowite doświadczenie.

W tym dniu planowaliśmy odwiedzić ksar Ajt Bin Haddu, jednak przebita opona i niepokój związany z tą sytuacją sprawiły, iż przełożyliśmy wizytę w ksarze na inny dzień. Skierowaliśmy się od razu do miasta Warzazat. Zależało nam, aby bezpiecznie dotrzeć do hotelu.

KAZBY I KSARY MAROKA – MIASTO WARZAZAT

Większe miasto Maroka leżące w jego południowo-środkowej części. Otoczone Doliną Wadi Warzazat i górami Atlas. Swoją siedzibę ma tutaj słynne studio filmowe Atlas Studios oraz znajduje się  popularna wśród turystów kazba Taurirt, która przeszła gruntowną renowację. Na terenie kazby mieszka kilka rodzin. My kazby tej nie zwiedziliśmy, widzieliśmy ją tylko z zewnątrz. Warzazat pełnił dla nas funkcję typowo noclegową.

DOLINA 1000 KAZB

Są takie trasy w Maroku, gdzie kazb i ksarów jest mnóstwo. Nie bez powodu trasa, na której spotyka się kazby i ksary nazywana jest Doliną 1000 kasb. I tak bardzo dużo kazb i ksarów spotkacie na trasie z miasta Warzazat do Zagory, wzdłuż rzeki Dades i Toodra oraz za miastem Warzazat, kiedy to już będziecie się kierować w kierunku Merzouga – okolice Errachidia i Rissani.

My zobaczyliśmy kazby i ksary właśnie za miastem Warzazat, ponieważ jechaliśmy w stronę pustyni Erg Chebbi – do Merzouga. Gaje palmowe i gliniane domostwa skąpane w afrykańskim słońcu prezentowały się pięknie.

WĄWÓZ DADES – DOLINA RÓŻ, DOLINA 1000 KAZB

Przejazd tym malowniczym wąwozem to również nie lada atrakcja. Jesteśmy otoczeni kazbami i ksarami, a do tego dochodzą malownicze formacje skalne. Dolina Dades znajduje się ponad 110 km na północny zachód od miasta Warzazat. Położona jest między Atlasem Wysokim a pasmem górskim Jabal Saghro. Dolina Dades to kanion, przez który przepływa rzeka Dades.

Dla mnie Dolina Dades to soczyste kolory: zieleń i pomarańcz, wijąca się rzeka, skalne arcydzieła i ludzie żyjący w starych ksarach – nazywanymi tutaj tighermatine, a nad zboczami doliny górujące dostojnie stare kazby.

Warto na pewno zobaczyć też Wąwóz Todra. Jeżeli byliście to opiszcie swoje wrażenia. My tą atrakcję zostawiliśmy sobie na kolejną wizytę w egzotycznym Maroku.

KSAR AJT BIN HADDU

Najpopularniejszy ksar w Maroku, który liczy prawie 500 lat to właśnie Ajt Bin Haddu. Ksar ten znajduje się około 30 kilometrów na północny zachód od Warzazat. Ajt Bin Haddu wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Pięknie prezentuje się, gdyż góruje na wzgórzu, a poniżej otacza go gaj palmowy i rzeka Dades. Po drugiej stronie rzeki toczy się zwyczajne życie mieszkańców. Jednak kilka rodzin wciąż zamieszkuje ksar.

Ksar Ajt Bin Haddu dawniej pełnił bardzo ważną funkcję handlową na trasie karawan. Jednak kiedy Francuzi zaczęli budować słynną trasę przez góry Atlas – powyżej wspomnianą przełęcz Tizi n-Tiszka, ksar stracił na znaczeniu.
Dzisiaj bardzo licznie odwiedzają go turyści.

Warto do ksaru Ajt Bin Haddu przybyć bardzo wcześnie rano lub po godzinie 18.00, kiedy to wszystkie zorganizowane wycieczki ksar już opuszczają. Podobno od około godziny 10.00 do 18.00 jest bardzo tłoczno i komfort zwiedzania taki sobie. My byliśmy wcześnie rano i cały ksar mieliśmy praktycznie dla siebie. Kiedy go opuszczaliśmy nadciągały już tłumy turystów.
Na terenie ksaru znajduje się słynne wśród wielu instagramerów miejsce z panoramą na ksar i miasteczko za rzeką. Można skosztować tam miętowej herbaty i podziwiać widoki. Polecam! Piękne zdjęcia gwarantowane.

Na terenie Ajt Bin Haddu kręcono wiele produkcji filmowych. Między innymi takie filmy jak:

„Gladiator”
„Gra o tron”
„Alexander”
„Królestwo niebieskie”
„Książe Persji”
„Klejnot Nilu”
„Jezus z Nazaretu” i wiele innych.

Kazby i ksary to wizytówki Maroka. Zachwycają swoją nieudolną, prostą i niewyrafinowaną architekturą. Mogą wydawać się niedoskonałe, ale cieszą oko bardziej, a niżeli idealne budowle stylu europejskiego. Kazby i ksary oraz życie, które się w nich toczy chwytają za serce i przenoszą w zupełnie inny świat.

Mnie przeniosły! A Was?

Więcej o Maroku znajdziecie tutaj:
Maroko

Zapraszamy Was również na Instagram oraz fanpage na Facebooku

Do zobaczenia gdzieś w drodze!