Poznaj kulturę i historię Kaszub w Kaszubskim Parku Etnograficznym we Wdzydzach Kiszewskich.

Kaszuby to malownicza kraina w Polsce pełna zielonych wzgórz, jezior, rzek oraz kaszubskiej kultury i obyczajów. Po wizycie w Kościerzynie i skosztowaniu kaszubskiej kuchni wiedzieliśmy, że musimy Kaszuby poznać dogłębniej. Historia regionu, zwyczaje i język kaszubski – to wszystko bardzo nas interesuje. Postanowiliśmy wybrać się do Kaszubskiego Parku Etnograficznego we Wdzydzach Kiszewskich, który jest skansenem, żywym muzeum. Czy było warto? Wszystkiego dowiecie się w tym artykule.

KASZUBY I KASZUBI

Kaszubi – zamieszkują tereny północne w Polsce, a etymologia słów „Kaszuby i Kaszubi” do dnia dzisiejszego nie została wyjaśniona. Kaszubom na przestrzeni lat i wielu wydarzeń historycznych trudno było znaleźć swoje miejsce. Ich kulturę, obyczaje, język chciano zniszczyć. Kaszubi byli uznawani za osoby drugiej kategorii, mniej inteligentni i mniej zaradni, uważano ich „za dziwnych” i nie znających dobrych obyczajów. Trudnym czasem dla Kaszubów był PRL. To właśnie wtedy zabraniano Kaszubom posługiwać się ich językiem. Dzieci za mówienie w języku kaszubskim w szkole były karane. Niemcy próbowali Kaszubów germanizować, jednak ci mimo wszystko zachowali swoją tożsamość, która trwa do dnia dzisiejszego.

Region Kaszuby jest uznawany za jeden z najpiękniejszych w Polsce. Tajemnicza ludność zwana Kaszubami ze swoją kulturą i własnym językiem ciekawi innych. Krajobrazy, w które wpisują się malownicze jeziora, zielone wzgórza, ogromne hektary lasów – zachwycają i cieszą oczy. Nie można nie wspomnieć o kaszubskiej kuchni, która jest pyszna. To wszystko sprawia, że Kaszuby jako region jest wymarzonym miejscem na urlop i wypoczynek.

O KASZUBSKIM PARKU ETNOGRAFICZNYM SŁÓW KILKA

Jeżeli dopiero zaczynacie swoją przygodę z regionem kaszubskim to warto na wstępie udać się do Kaszubskiego Parku Etnograficznego we Wdzydzach Kiszewskich. Miejsce to pełni funkcję skansenu – muzeum na świeżym powietrzu. To tutaj poznacie elementy kultury kaszubskiej, historię Kaszub i Kaszubów na przestrzeni lat. Poznacie jak Kaszubi żyli kiedyś i jak żyją teraz, posłuchacie kaszubskiego języka.

Muzeum we Wdzydzach Kiszewskich powstało w roku 1906.

Założyli je Teodora i Izydor Gulgowscy. Połączyła ich miłość i mimo różnicy wieku – Izydor był 14 lat młodszy od Teodory – tworzyli wspaniałe małżeństwo i rozwijali swoje pasje. Wpływali też na miejscową ludność angażując ją w działalność w zakresie rękodzieła.

W tamtych czasach było to pierwsze muzeum stworzone pod gołym niebem, na otwartej przestrzeni. Początkowo muzeum było tylko jedną drewnianą chatą, w której założyciele zgromadzili kaszubską kolekcję różnych przedmiotów – ceramikę, hafty, obrazy itp. Z czasem miejsce nabrało większych rozmiarów. Sprowadzano chałupy, dworki, a nawet szkołę z innych miejsc – wszystko po to, aby odwiedzający mogli poznać kaszubską kulturę i kim Kaszubi są.

Dzisiaj Kaszubski Park Etnograficzny liczy 22 hektary, a na jego terenie znajduje się ponad 50 budynków. Propagowana jest tutaj ludowa sztuka kaszubska, rękodzieło, odbywają się przedstawienia i uroczystości. Chaty, dworki, kościół, wiejska szkółka, wiatraki i wiele innych budynków nadal są, a wchodząc do środka zawsze przywita nas ktoś ubrany w kaszubski strój, mówiący po kaszubsku i opowiadający ciekawostki z życia Kaszub. Wnętrza są autentyczne i przenoszą odwiedzających do dawnych lat. A wokół przyroda i jezioro Gołuń. To wszystko tworzy niepowtarzalny klimat.

Przeczytajcie: Stary Browar Kościerzyna – magia kaszubskich smaków w jednym miejscu. Recenzja obiektu.

ZWIEDZANIE SKANSENU WE WDZYDZACH KISZEWSKICH

Przy zakupie biletu najlepiej poprosić o mapę skansenu. Dzięki temu traficie bez problemu do wszystkich miejsc, których jest sporo. Na drodze zwiedzania po Muzeum Etnograficznym traficie na ciekawe wystawy – w tym dla dzieci, warsztaty, chaty drewniane, dworki, zagrody, wiatraki, kościół, szkołę, a nawet tartak, chlew i kuźnię.

Budowle te nie pochodzą tylko i wyłącznie z Kaszub, są również sprowadzone z terenów Kociewia i Borów Tucholskich.

Na terenie skansenu można zobaczyć jak panie robią kwiaty z papieru, kowal wyrabia podkowy i wiele innych tradycyjnych zajęć wiejskich. Wchodząc na stronę internetową zapoznajcie się z kalendarium wydarzeń na cały rok.

My odwiedziliśmy Kaszubski Park Etnograficzny w Zielone Świątki i z tej okazji mieliśmy możliwość obejrzenia widowiska obrzędowego „Ścinanie kani”. Wszystkie kapliczki i chałupy w tym dniu były dodatkowo przystrojone. Samo przedstawienie w wykonaniu Teatru Rzeźby Ireny Brzeskiej bardzo nam się podobało.

Pewnie zastanawiacie się co to „kania”?

Nam to słowo od zawsze kojarzy się z grzybami, ale nie o grzyby tu chodzi, a o ptaka. W dawnych czasach ptak kania był uznawany za przynoszącego nieszczęście w mentalności ludzi z Kaszub. Ja tylko pojawiał się we wsi od razu chciano go usunąć i urządzano tzw. ścinanie kani. Ptaka zabijano, aby zapobiec nieszczęściom, które wieś mogłyby nawiedzić. Smutna historia, natomiast samo przedstawienie rewelacyjne i momentami wzruszające. Jego autorka ukazuje, jak wśród tłumu ludzi nie ma ani jednego człowieka i doradza kani, aby uciekała.

Przeczytajcie: Rezerwat Przyrody Beka – niesamowita atrakcja Kaszub.

Bardzo podobało nam się w dawnej szkole, w której spotkaliśmy nauczyciela piszącego starym piórem i dokonującego skomplikowanych rachunków na liczydle. Przed szkołą znajduje się ogromny dzwon, który wzywał kiedyś dzieci na lekcje.

Dwór z Luzina jest kolejnym ciekawym miejscem w skansenie we Wdzydzach Kiszewskich. To jeden z najstarszych obiektów muzealnych wchodzących w zakres budownictwa wiejskiego. Na przestrzeni lat był wielokrotnie przebudowany ze względu na zniszczenia, których doznał w wyniku pożaru w XIX wieku. Dworek wewnątrz jak i jego zewnętrzne otoczenie klimatycznie się prezentują.

Przeczytajcie: Co zjeść na Pomorzu? Regionalne smaki Borów Tucholskich, Kaszub, Kociewia.

Spore wrażenie robi także wiatrak typu holenderskiego z Brus. A nazywa się niebanalnie, bo „Przeszkoda”. Kiedyś na terenie Brus były 3 wiatraki – Wygoda, Przeszkoda i Zazdrość, ale wielu nazywało je „Wiara, Nadzieja, Miłość”. Do dziś można podziwiać i wejść do środka Wiatraka Przeszkoda, czyli Nadzieja.

Przed każdą budowlą znajdziecie tablice opisujące z jakiego miejsca została przeniesiona na teren muzeum i jej historię.

Zwiedzania jest sporo, spotkania z ludźmi z Kaszub na ternie skansenu też są cudowne – rozmowa z kowalem, dziewczyną robiącą kwiatki z papieru, nauczycielem i wiele więcej.

Nie pomińcie wejścia do kościoła, w którym odbywają się msze, a nawet udzielane są śluby. W tym miejscu również zostanie Wam opowiedziane wiele ciekawostek. Kościół w stylu kaszubskim wyróżnia się na tle innych tego typu budowli.

Przed przyjazdem tutaj nie przypuszczaliśmy, że skansen ma taki niesamowity klimat. Historia tego muzeum jest żywa i ciągle trwa.

INFORMACJE PRAKTYCZNE NA TEMAT KASZUBSKIEGO PARKU ETNOGRAFICZNEGO

Koszt biletów w skansenie we Wdzydzach Kiszewskich

bilet normalny 16zł
bilet ulgowy 11zł
bilet specjalny 6zł

Istnieje możliwość zwiedzania Kaszubskiego Parku Etnograficznego Etnograficznego z przewodnikiem – 100zł, grupa 40 osobowa

Warsztaty dla grup i indywidualne

Warsztaty – koszt 5 zł/osoba
Między innymi:
lekcje języka kaszubskiego
zajęcia w dawnej szkole
warsztaty z kaszubskiego haftu
robienie kwiatów z papieru
malarstwo na szkle itp.

Godziny otwarcia skansenu we Wdzydzach Kiszewskich

styczeń/luty/marzec: poniedziałek – piątek 10.00 – 15.00
kwiecień: wtorek – niedziela 9.00 – 16.00
maj/czerwiec: wtorek – piątek 900 – 16.00, sobota – niedziela 10.00 – 18.00
lipiec/sierpień: wtorek – niedziela 10.00 – 18.00
wrzesień/październik:  wtorek – niedziela 9.00 – 16.00
listopad/grudzień: poniedziałek – piątek 10.00 – 15.00

Aktualności dotyczące biletów wstępu do skansenu, godzin i dni otwarcia należy sprawdzić na stronie internetowej obiektu.

Gdzie zjeść kaszubskie dania we Wdzydzach Kiszewskich?

Na ternie skansenu znajduje się karczma „Zagość u Grażki”, w której serwowane są dania kuchni kaszubskiej. Obowiązkowo należy skosztować ruchanek drożdżowych. My zjedliśmy jeszcze chłodnik i śledzie w śmietanie z ziemniakami. Było po kaszubsku!

Kaszuby to region, któremu zdecydowanie warto poświęcać więcej czasu. Marzy nam się kolejna wycieczka w te strony. Tym razem chcielibyśmy dowiedzieć się o co chodzi z tabaczeniem, tabaką i poznać kilka słów w języku kaszubskim.

A może Wy znacie jakieś słowa po kaszubsku?

 

Więcej o Pomorzu znajdziecie tutaj:
Pomorskie

Zapraszamy Was również na Instagram oraz fanpage na Facebooku.

Do zobaczenia gdzieś w drodze!