Żuławy Wiślane – szlakiem domów podcieniowych, mennonitów i wiatraków typu holenderskiego.

Ciągle nie możemy uwierzyć w to, iż dopiero teraz odkryliśmy Żuławy Wiślane. Mamy przecież tak blisko – przysłowiowy „rzut beretem” z Gdyni. Idealnie sprawdziło się w tym przypadku powiedzenie: „Cudze chwalicie, swego nie znacie”. Żuławy Wiślane to kraina z bogatą historią. Dawniej były nazywane krainą chłopskich pałaców poprzez budowanie na tych terenach okazałych domów podcieniowych. Zabieramy Was na Żuławy Wiślane – krainy tak mało znanej, a jakże pięknej.

ŻUŁAWY WIŚLANE – JAKIE MIEJSCA WARTO ODWIEDZIĆ?

Miejsc, które warto odwiedzić na Żuławach Wiślanych jest mnóstwo. My zwiedziliśmy póki co tylko namiastkę tego, co te tereny w Polsce oferują. Na Żuławach Wiślanych zachwycają przede wszystkim zabytkowe domy podcieniowe i właśnie z tego typu architektury ta część naszego kraju słynie. Przybywając tutaj warto zgłębić historię ludu menonitów oraz dlaczego na Żuławach budowano wiatraki typu holenderskiego, które możemy oglądać do dziś. Krajobraz Żuław Wiślanych mimo, że płaski – to przecież depresja – jest zachwycający. A wszystko dzięki wierzbom, które dostojnie wpisują się w pejzaż.

DOMY PODCIENIOWE NA ŻUŁAWACH WIŚLANYCH

Domy podcieniowe są wizytówką Żuław Wiślanych i od zawsze tego typu budynki były kojarzone właśnie z tą malowniczą krainą w Polsce.

Przeczytajcie: Poznaj kulturę i historię Kaszub w Kaszubskim Parku Etnograficznym we Wdzydzach Kiszewskich.

W czasie naszej wycieczki po Żuławach Wiślanych odwiedziliśmy kilka domów podcieniowych. Wybraliśmy te najbardziej ciekawe, wyróżniające się.

DOM PODCIENIOWY W TRUTNOWACH

Dom podcieniowy w Trutnowach to okazale zachowany obiekt. Prace nad budową domu zakończyły się w roku 1726. Podcień wspierany jest, aż na ośmiu słupach. Dawniej uważano, że im więcej słupów tym bardziej zamożny właściciel. Jest to dom, który można zwiedzać wewnątrz po wcześniejszym umówieniu się. Wstęp kosztuje 10 zł od osoby. Najlepiej zadzwonić wcześniej do właściciela budynku i umówić się na zwiedzanie. Zachowano tutaj oryginalny układ pomieszczeń oraz stworzono miniaturowy skansen przedstawiający żuławską architekturę.

DOM PODCIENIOWY W MARYNOWACH

W tym domu z duszą i niesamowitą historią można nocować. Podobno jest to niesamowite doświadczenie, a właściciele chętnie dzielą się tajemnicami, które dom podcieniowy skrywa. Ten podcień położony jest w samym środku wsi Marynowy. Jego przyrodnicze otoczenie zachwyca – staw, bociany, ogromne drzewa, a nawet koń oraz przemiły szczeniaczek właścicieli obiektu.

W samej wsi znajduje się jeszcze kilka domów podcieniowych, ale ten jest najbardziej okazały i reprezentacyjny. Powstał w roku 1803, a zbudował go Peter Loewen dla Johanna Jacoba Ziemera. Następnie budynek przechodził z rąk do rąk. W historię tego domu, jak i też innych żuławskich podcieni wpisują się rozbiory w Polsce i wojny. Mamy nadzieję, że uda nam się kiedyś w tym domu przenocować i poznać dogłębniej jego sekrety.

Przeczytajcie: Puck – atrakcje miasteczka nie tylko na wakacje.

DOM PODCIENIOWY I RESTAURACJA MAŁY HOLENDER

Zwiedzając Żuławy Wiślane obowiązkowo należy skosztować żuławskiej kuchni. A gdzie? Tylko i wyłącznie w restauracji „Mały Holender” w Żelichowie, która kuchnię żuławską serwuje, ale i też mieści się w domu podcieniowym. To tutaj posmakowaliśmy legendarnych serów Werderkäse – sprowadzili je na te ziemie menonici i tradycyjnej zupy klopsowej oraz pierogów. Może, kiedy Wy będziecie w tym miejscu i traficie na popularny kociołek menonicki – akurat w czasie naszej wizyty tego specjału w menu nie było. W ofercie restauracji są również raki z żuławskich jezior.

Wnętrze „Małego Holendra” to żywa historia, a krajobrazy na zewnątrz znowu zachwycają – śpiew ptaków, jabłonie, rzeka. W tym miejscu poznacie kulinarną stronę Żuław Wiślanych doprawioną niesamowitą historią.

Przeczytajcie: Co zjeść na Pomorzu? Regionalne smaki Borów Tucholskich, Kaszub, Kociewia.

DOMY PODCIENIOWE W ŻUŁAWKACH

We wsi Żuławki zobaczyliśmy dwa domy podcieniowe. Jeden z nich znajduje się przy głównej ulicy i mieszka w nim starsza pani z kotkiem. Pozwoliłam sobie zajrzeć do domu i zamienić kilka słów z jego mieszkanką.

Drugi dom podcieniowy należy do najlepiej zachowanych na Żuławach. Jest to budynek numer 6 zwany Danziger Kopf. Został generalnie przebudowany w roku 1825. Wtedy też dobudowano mu charakterystyczny podcień oraz wiele elementów klasycystycznych. Wspiera go aż 6 słupów. Dzięki obecnym właścicielom ten dom  „żyje” – odbywają się tutaj spotkania autorskie i przedstawienia.

DOM PODCIENIOWY W LUBIESZEWIE

To kolejny dom, w którym można nocować. To, co zwróciło naszą uwagę, aby i ten dom zobaczyć „na żywo” to piękne zielone okiennice. Dzięki nim budynek zdecydowanie wyróżnia się na tle innych. Dom podcieniowy w Lubieszewie znajduje się tuż przy głównej drodze.

Domów podcieniowych na tych terenach jest o wiele więcej. Niestety spora część z nich jest zaniedbana, nikt w nich nie mieszka i nie odrestaurowuje się ich. Szkoda! Warto ocalić te piękne i historyczne budynki od zapomnienia.

Kolejnym elementem krajobrazu żuławskiego są stare i zabytkowe wiatraki typu holenderskiego. Na chwilę obecną nie zachowało się ich zbyt wiele, a tak naprawdę warto zobaczyć dwa z nich:

WIATRAK KOŹLAK W DREWNICY

Drewnica znajduje się bardzo blisko Żuławek, a więc warto wstąpić i tutaj. Wiatrak Koźlak pochodzi z roku 1718 i jest najstarszym zachowanym wiatrakiem nad Bałtykiem po stronie Polskiej. Bryła dachu ma kształt odwróconej łodzi, a sam wiatrak jest prawie cały wykonany z drewna. Zwiedzając wieś Drewnicę byliśmy oczarowani pięknymi drewnianymi domkami.

WIATRAK TYPU HOLENDER W PALCZEWIE

W pobliżu wiatraka w Palczewie byliśmy o zachodzie słońca. Mimo, iż brakuje mu jednego ze skrzydeł i tak wygląda pięknie i malowniczo. Idealnie wpisuje się w otaczający krajobraz.  Kiedyś wiatrak mielił zboże, dzisiaj jest ozdobą i zabytkiem. Jest to wiatrak częściowo wykonany z drewna, ale posiada też elementy murowane.

Przeczytajcie:  Suwalszczyzna – nieodkryta kraina w Polsce. Atrakcje, które warto zobaczyć.

KOŚCIÓŁKI NA ŻUŁAWACH WIŚLANYCH

Klimatycznych, małych kościółków na tych ternach jest bez liku. Natomiast my chcieliśmy zobaczyć podobno ten najpiękniejszy, a znajduje się on we wsi Palczewo. Kościółek jest romantyczny i przyjeżdża tutaj wiele młodych par, aby to w tym miejscu zawrzeć związek małżeński. Kościół jest w całości z drewna. Drugiego takiego na Żuławach nie znajdziecie. Wnętrze kościółka również zaskakuje – szare kolory przeplatają się z ciekawymi zdobieniami i malowidłami. Natomiast największą atrakcją są stare i wysłużone organy – mają ponad 200 lat!

Oglądając fotografie dostępne w Internecie bardzo spodobał nam się również kościółek we Wróblewie, ale tam niestety nie udało nam się już dotrzeć.

MENNONICKIE CMENTARZE

Na Żuławach jest kilka cmentarzy mennonickich. My odwiedziliśmy mały i kameralny cmentarz w Stawcu, który powstał prawdopodobnie w roku 1768, kiedy to gmina mennonicka rozpoczęła budowę własnej świątyni modlitewnej. W czasie II wojny światowej zarówno cmentarz w Stawcu, jak i inne cmentarze mennonickie zostały zniszczone.

KRAJOBRAZY ŻUŁAW WIŚLANYCH I WIERZBY W TLE

Krajobraz Żuław „na pierwszy rzut oka” może wydawać się mało interesujący – jest płasko, nie ma prawie w ogóle lasów. To mylne wrażenie. Żuławy Wiślane charakteryzują bardzo rozległe pola i rozbudowany system wodny. Krajobraz jest stały, bez wzniesień, a momentami bywa, iż znajduje się poniżej poziomu morza. W tej nizinnej krainie rośnie mnóstwo wierzb, które perfekcyjnie pasują do płaskiego terenu.

Przeczytajcie: Kanał Elbląski – rejs Statkiem po Trawie. Niezapomniana przygoda.

MAPA MIEJSC, KTÓRE ODWIEDZILIŚMY NA ŻUŁAWACH WIŚLANYCH

Żuławy Wiślane to miejsce, które jest blisko Trójmiasta. Na pewno będziemy odwiedzać ten rejon częściej. Chcielibyśmy zobaczyć jeszcze kilka innych domów podcieniowych, a może i nawet przenocować w jednym z nich. Sporo jest tutaj jeszcze do odkrycia. A Wy byliście już na Żuławach Wiślanych?

Więcej o Pomorzu znajdziecie tutaj:
Pomorskie

Zapraszamy Was również na Instagram oraz fanpage na Facebooku

Do zobaczenia gdzieś w drodze!